Nazareth waardeert stationsbuurt op met mobipunt
Ambitie boven bescheidenheid
Van een verloren gewaande en versplinterde buurt naar één bruisend samenhangend geheel gaan, dat is in het kort de ambitie van de gemeente Nazareth met het nieuw te realiseren mobipunt aan het station. Dat moet hen toelaten definitief aansluiting te vinden bij grote broer Gent.
Een sterk concept met vlotte communicatie
ABS Bouwteam dat instaat voor de ontwikkeling en exploitatie, zag CAS Architecten als ideale partner voor het ontwerp. Anton Gonnissen, managing director ABS Bouwteam: “Ik leerde Pieter-Jan ongeveer 12 jaar geleden kennen naar aanleiding van een project in Roeselare dat we samen deden. Het was een slim bedacht en vrij complexe woning, half stapel- en halfopen woning. Een concept dat vandaag bon ton geworden is, maar waar hij me toen als jonge architect mee verraste. De oplossing waarmee hij kwam verraadde meteen zijn inzicht en talent en ik wist dat dit het begin kon zijn van een mooie samenwerking. Ik apprecieer vooral de vlotte communicatie en het feit dat we aan een half woord genoeg hebben om elkaar te begrijpen. Er heerst ook een aangename dynamiek bij CAS architecten en als er al eens iets toegevoegd wordt aan een ontwerp, is het doorgaans origineel en een verbetering maar toch met behoud van de oorspronkelijke opdracht en kwaliteit. Voor dit speciaal project had ik een sterk concept nodig en is een vlotte communicatie met alle partijen noodzakelijk. Ik had dus iemand nodig die ik kon vertrouwen.”
Een versnipperde omgeving
Dat de omgeving rond het station van Eke-Nazareth gekenmerkt wordt door versnippering, is een open deur intrappen. Enerzijds heb je de eenzame sporen, parking en fietsenstalling en anderzijds, aan de overkant van de steenweg, enkele woonhuizen met daarvoor een pleintje. Hoewel ze in afstand dichtbij elkaar liggen, kunnen ze naar gevoel niet verder van elkaar afstaan. De drukke steenweg die beide functies in tweeën splijt, benadrukt die kloof alleen maar.
Woonkwaliteit en beleving, ook op moeilijke plaatsen
ABS Bouwteam en CAS Architecten waren het er vrij snel over eens dat ze op deze plek een meerwaarde wilden creëren omdat ze van mening zijn dat ook gemeenten en dorpen meer ambitie mogen tonen in architectuur. In elk geval één die verder reikt dan de eenheidsworst van de verappartementisering die je vaak in kleine dorpen terugziet. “Uiteraard hadden we hier vanuit commercieel oogpunt kunnen kiezen voor maximale rentabiliteit: je behoudt de vorm van de woonhuizen die er nu staan, bouwt zo diep en zo hoog mogelijk als is toegelaten en je tracht daar zoveel mogelijk wooneenheden in te puzzelen. Maar er is ook zoiets als trots voor je ambacht. Ik ben zelf gevormd als architect en in die hoedanigheid kunnen Pieter-Jan en ik het uitstekend met elkaar vinden. We daagden onszelf uit om woonkwaliteit en beleving te creëren, zelfs op een plaats zoals hier waar dat ogenschijnlijk moeilijk te realiseren valt. Zo krijg je interessante architectuur die past in zijn omgeving.”
Zo wordt alles met elkaar verbonden
Met een gesloten volume zoals nu zit alle beleving aan de binnentuin waardoor je aan de achterkant een doodse ruimte krijgt zonder enige beleving en zonder meerwaarde voor de gemeenschap, noch in gebruik noch visueel. En net dat wou het ontwerpteam absoluut vermijden. “Pieter-Jan stelde voor om de volumes ietwat te draaien en er insnedes in te maken om doorzichten te bekomen en een betere oriëntatie te krijgen voor de appartementen. Daardoor loopt de pleinfunctie ook door in het project en wordt alles met elkaar verbonden. Door in een derde fase de auto’s die nu nog op het plein parkeren te voorzien op een nieuw aan te leggen parking voor carpoolers, kan je de openbare ruimte nog beter gaan benutten. Met een sterk concept – het idee is geopperd om op het gelijkvloers nog een fietscafé te voorzien – zorg je bovendien voor een meerwaarde voor de gemeenschap. Ambitie boven bescheidenheid, het mag al eens. En de verkennende gesprekken die we hebben gevoerd met de burgemeester verliepen constructief. Bovendien werd ons voorontwerp op de eerste afspraak met het bestuur meteen enthousiast onthaald. Dat is vrij uniek, zeker in een delicaat dossier als dit.”
Zicht en licht
In het nieuwe project komen dus twee volumes met appartementen en een deel rijwoningen die aansluiten op de klassieke verkaveling. De architecturale vormgeving ervan vloeit grotendeels voort uit de ingreep om de volumes te draaien en door te snijden. Voor de architectuur zocht CAS Architecten naar een rustige materialiteit: baksteenmetselwerk wordt gecombineerd met een architectonische betonbelijning. De pleinfunctie vooraan wordt versterkt en visueel vergroot doordat de auto’s en de smalle doorgang ervoor zullen verdwijnen en het via de doorzichten tussen de volumes aansluit op de binnentuinen. Zicht en licht zijn de grote troeven van het woonproject, maar dat is lang niet het enige. “Door het plein en dergelijke mee te trekken in dit nieuwbouwverhaal helpen we ook de (semi-) publieke ruimte versterken. Door de aanplanting van bomen en de heraanleg van het plein leggen we een duidelijke link met het station, ook in materialisatie. Gelijktijdig lopen bovendien studies voor de heraanleg van de steenweg met meer groen waardoor beide projecten hand in hand kunnen gaan. Mobiliteit is een heet hangijzer, zeker voor kleinere gemeentes. Dat wij met ons ontwerp hier mee een antwoord op formuleerden, wist het bestuur enorm te appreciëren. En wat mooi is aan dit project is dat het noodzakelijke private aspect – je moet het nu eenmaal aantrekkelijk maken om er te gaan wonen – in deze publiek private ruimte niet meteen zo aanvoelt. Omgekeerd geldt hetzelfde waardoor je subtiele overgangen tussen beide krijgt en ze elkaar versterken. Daar heeft CAS Architecten terecht op ingezet en ze zijn er wonderwel in geslaagd.”
Een mobipunt
Een mobipunt is een plaats waar mensen elkaar treffen en van het ene vervoersmiddel op het andere overstappen. Dat is hier nu een samenraapsel van afzonderlijke entiteiten die niets met elkaar te maken hebben en dat is een gemiste kans. “Eigenlijk passeer je hier zonder goed en wel te beseffen dat er effectief een station is. Daar willen wij verandering in brengen door ons project meteen ook de ruimte te laten definiëren. Door de versterking van de pleinfunctie en de symbiose met het woonproject krijg je nu een echt trefpunt met veel karakter. We willen allebei graag bijdragen aan een betere openbare ruimte en we geloven sterk dat dit mobipunt een stap in de goede richting is. Maar bovenal creëren we woonkwaliteit waar we fier op kunnen zijn, dat is altijd en overal ons uitgangspunt.”